Ο ρόλος των βιταμινών στην διάθεση του ανθρώπου

Σε όλους μας τυχαίνει κάποιες ημέρες να αισθανόμαστε καλά και κάποιες ημέρες όχι και τόσο καλά. Για όλους μας υπάρχουν φαγητά που μας αρέσουν και φαγητά που δεν μας αρέσουν ιδιαίτερα. Υπάρχει όμως κάποια σχέση ανάμεσα στα φαγητά που τρώμε και στο πως αισθανόμαστε; Μπορούμε να ακολουθήσουμε μία διατροφή ή οποία να βελτιώσει την διάθεσή μας;

Παρακάτω θα βρείτε πληροφορίες σχετικά με το πώς κάποιες τροφές μπορεί να επηρεάσουν την διάθεσή σας.

Ποιος είναι ο ρόλος των βιταμινών και των ιχνοστοιχείων στην διάθεσή μας;

Υπάρχουν πολλές ενδείξεις από επιστημονικές έρευνες ότι όταν ακολουθούμε μία διατροφή που είναι ελλιπής σε μικροστοιχεία, η διάθεση και η λειτουργία του εγκεφάλου μας μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά. Πιο συγκεκριμένα:

Σίδηρος

Ο σίδηρος είναι ένα απαραίτητο στοιχείο που χρειάζεται για τη σύνθεση της αιμοσφαιρίνης από τον οργανισμό. Όταν η διατροφή που ακολουθούμε δεν μας παρέχει αρκετό σίδηρο το αποτέλεσμα είναι να έχουμε μειωμένα επίπεδα αιμοσφαιρίνης στο αίμα (αναιμία) και να αισθανόμαστε αδυναμία, κούραση και υπνηλία όλη την ώρα. Στις περισσότερες περιπτώσεις αναιμίας είναι απαραίτητο να συμπληρώσουμε την διατροφή μας με κάποιο σκεύασμα που περιέχει σίδηρο. Η καλύτερη πρόληψη για τη σιδηροπενική αναιμία είναι μία διατροφή πλούσια σε σίδηρο.

Τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε σίδηρο είναι τα ακόλουθα: συκώτι, άλλα κρέατα, θαλασσινά, ξηροί καρποί, αποξηραμένα φρούτα όπως βερίκοκα και δαμάσκηνα, όσπρια, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, ψωμιά και δημητριακά εμπλουτισμένα με σίδηρο.

Βιταμίνες Β1 και Β3

Έλλειψη των βιταμινών Β1 και Β3 (θειαμίνης και νιασίνης αντίστοιχα) επηρεάζει την διάθεσή μας και προκαλεί προβλήματα όπως κούραση, αίσθημα κατάθλιψης και ευερεθιστικότητας. Καλές πηγές βιταμίνης των βιταμινών Β1 και Β3 είναι τα σπαράγγια, τα μανιτάρια, ο τόνος, ο σολομός, το στήθος κοτόπουλου, το σπανάκι και οι ηλιόσποροι.

Φολικό οξύ

Χαμηλή πρόσληψη φολικού οξέος αυξάνει τις πιθανότητες να αισθανόμαστε κατάθλιψη, κάτι που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στους ηλικιωμένους. Πλούσιες πηγές φολικού οξέος είναι το συκώτι, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά τα πορτοκάλια και άλλα εσπεριδοειδή φρούτα, τα όσπρια και τα τρόφιμα που είναι εμπλουτισμένα με φολικό οξύ όπως τα δημητριακά πρωινού.

Σελήνιο

Αρκετές έρευνες δείχνουν ότι η μειωμένη πρόσληψη σεληνίου συνδέεται με αυξημένα επεισόδια κατάθλιψης. Καλές πηγές σεληνίου στην διατροφή αποτελούν διάφορα είδη καρυδιών και τα ψάρια.

Η ζάχαρη και το ψωμί επηρεάζουν την διάθεσή μας;

Τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα επηρεάζονται από τους υδατάνθρακες που καταναλώνουμε (όπως ψωμί, ρύζι, ζυμαρικά, πατάτες, φρούτα, ζάχαρη, μέλι και αμυλούχα λαχανικά). Οι υδατάνθρακες αποτελούν πηγή ενέργειας για τους μυς και για τον εγκέφαλο μας. Όταν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα είναι χαμηλά (υπογλυκαιμία) μπορεί να αισθανόμαστε αδυναμία, κούραση και να μη μπορούμε να συγκεντρωθούμε. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν δεν παίρνουμε αρκετή ενέργεια από την διατροφή μας, και είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για τους διαβητικούς.

Για να πετύχουμε σταθερά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μας σε επιθυμητά επίπεδα πρέπει να καταναλώνουμε τακτικά γεύματα (ιδιαίτερα σημαντικό να παίρνουμε πρωινό) τα οποία να περιλαμβάνουν υδατάνθρακες (καλύτερα ολικής άλεσης τα οποία θα απελευθερώνουν σταθερά την ενέργεια στον οργανισμό μας). Με αυτό τον τρόπο δίνουμε την απαραίτητη ενέργεια στα εγκεφαλικά μας κύτταρα για να εκτελούν το έργο τους. Όταν όμως τα επίπεδα γλυκόζης είναι μέσα στα φυσιολογικά επίπεδα δεν φαίνετε να υπάρχει βελτίωση στην διάθεσή μας με την κατανάλωση επιπλέον υδατανθράκων.

Στον εγκέφαλό μας υπάρχει μία χημική ουσία, η σεροτονίνη, η οποία επηρεάζει τη λειτουργία του νευρικού συστήματος. Οι αλλαγές της συγκέντρωσης της σεροτονίνης στον εγκέφαλο έχουν συσχετισθεί με αλλαγές της συμπεριφοράς, της συναισθηματικής κατάστασης και της ψυχικής διάθεσης. Η παραγωγή της σεροτονίνης αυξάνεται όταν ένα αμινοξύ , η τρυπτοφάνη, εισέρχεται στον εγκέφαλο. Μερικοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι αυτό συμβαίνει όταν καταναλώνουμε τροφές που περιέχουν πολλούς υδατάνθρακες και λίγες πρωτεΐνες. Στην πράξη όμως αυτό δεν έχει αποδειχθεί.

Υπάρχουν τρόφιμα που περιέχουν χημικές ουσίες που επηρεάζουν την διάθεσή μας;

Η καφεΐνη, που βρίσκετε κυρίως στον καφέ, το τσάι και κάποια αναψυκτικά, δρα σαν διεγερτικό και μπορεί να προκαλέσει εγρήγορση, να μας κάνει πιο ενεργητικούς και να καταπολεμήσει την αίσθηση της κούρασης. Υπερβολική πρόσληψη καφεΐνης μπορεί όμως να έχει αρνητικές συνέπειες, για παράδειγμα ευερεθιστικότητα και πονοκέφαλο.

Συχνά γίνονται προτάσεις ότι η σοκολάτα περιέχει χημικά συστατικά τα οποία επηρεάζουν θετικά την διάθεσή μας. Μετρήσεις όμως της φαρμακευτικής δράσης αυτών των ουσιών δεν φαίνεται να εξηγούν την διαδεδομένη απήχηση αυτού του τροφίμου ως τρόφιμο που προκαλεί αίσθημα ευχαρίστησης.

Συμπερασματικά...

Υπάρχουν πολλοί μηχανισμοί με τους οποίους μπορεί η διατροφή μας να επηρεάσει την διάθεσή μας, όπως και η διάθεσή μας μπορεί να επηρεάσει τα φαγητά που επιλέγουμε να καταναλώσουμε. Μερικές από τις επιρροές του φαγητό στην διάθεση οφείλονται σε διάφορα μίκρο- ή μάκρο- θρεπτικά συστατικά, αλλά πολλές φορές η αιτία είναι απλά ότι έχουμε συνηθίσει να συνδέουμε κάποια φαγητά, για παράδειγμα τη σοκολάτα, με ένα αίσθημα ευχαρίστησης ή για επιβράβευση, ή αντίθετα έχουμε συνδέσει κάποια φαγητά, για παράδειγμα το γιαούρτι, με δίαιτα και ένα αίσθημα στέρησης. Επιπλέον κάποια φαγητά έχουν θρησκευτική, οικονομική ή πολιτιστική σημασία η οποία επηρεάζει το τι αισθανόμαστε όταν τα καταναλώνουμε.

Η διατροφή λοιπόν που θα μας κάνει να αισθανόμαστε καλά είναι αυτή που μας παρέχει:

• Αρκετούς υδατάνθρακες σε τακτά χρονικά διαστήματα, κατά προτίμηση σύνθετους, ώστε να έχουμε σταθερά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα
• Ποικιλία τροφίμων πλούσιων σε πρωτεΐνες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, ώστε να εξασφαλίσουμε τη σωστή λειτουργία όλων των μηχανισμών του οργανισμό μας
• Άφθονα φρούτα και λαχανικά
• Αρκετό νερό

Πηνελόπη Δουβόγιαννη, Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

Δείτε αυτό και άλλα άρθρα στο site FitDiet.gr